ĐỘNG CƠ XOAY CHIỀU LÀ GÌ VÀ ỨNG DỤNG CỦA ĐỘNG CƠ XOAY CHIỀU

ĐỘNG CƠ XOAY CHIỀU LÀ GÌ VÀ ỨNG DỤNG CỦA ĐỘNG CƠ XOAY CHIỀU

1/ Khái niệm động cơ điện xoay chiều

Động cơ điện xoay chiều là động cơ điện hoạt động với dòng điện xoay chiều. Động cơ điện là thiết bị dùng để chuyển đổi năng lượng điện năng  sang năng lượng cơ năng.

Động cơ điện xoay chiều được sản xuất với nhiều kiểu và công suất khác nhau. Theo sơ đồ nối điện có thể phân ra làm 2 loại: động cơ 3 pha và 1 pha, và nếu theo tốc độ có động cơ đồng bộ và động cơ không đồng bộ. 

2/ Ưu điểm, nhược điểm của động cơ điện xoay chiều

2.1 Ưu điểm của động cơ xoay chiều

+ Cấu tạo đơn giản, dễ dàng sử dụng.

+ Sử dụng nguồn điện trực tiếp từ lưới điện, không cần chỉnh lưu.

+ Khả năng điều khiển tốc độ quay đa dạng.

+ Kết cấu bền vững, khả năng chịu quá tải tốt nhờ cơ chế bảo vệ.

+ Giá thành thấp hơn so với truyền động dùng động cơ một chiều.

2.2 Nhược điểm của động cơ xoay chiều

+ Mô men khởi động nhỏ, không sử dụng được trong các ứng dụng cần momen khởi động lớn.

+ Tiêu tốn nhiều điện năng hơn so với động cơ một chiều.

3/ Cấu tạo, nguyên lý làm việc, phân loại động cơ điện xoay chiều

Phụ thuộc vào cấu tạo của mỗi loại động cơ điện mà chúng có nguyên lý hoạt động khác nhau. Đối với động cơ điện xoay chiều cũng có cấu tạo và nguyên lý hoạt động rõ ràng. Về phần cấu tạo, động cơ điện xoay chiều gồm có hai phần chính: stator và rotor. Stator gồm các cuộn dây của ba pha điện quấn trên các lõi sắt bố trí trên một vành tròn để tạo ra từ trường quay. Rotor hình trụ có tác dụng như một cuộn dây quấn trên lõi thép. 

                                                                                          Hình minh họa

Khi mắc động cơ vào mạng điện xoay chiều, từ trường quay do stato gây ra làm cho rôto quay trên trục. Chuyển động quay của rôto được trục máy truyền ra ngoài và được sử dụng để vận hành các máy công cụ hoặc các cơ cấu chuyển động khác.

Động cơ điện xoay chiều gồm có 2 loại:

Động cơ điện xoay chiều 3 pha: Từ trường quay được tạo ra bằng cách cho dòng điện ba pha chạy vào ba nam châm điện đặt lệch nhau trên một vòng tròn. Cách bố trí các cuộn dây tương tự như trong máy phát điện ba pha, nhưng trong động cơ điện người ta đưa dòng điện từ ngoài vào các cuộn dây 1, 2, 3.

Khi mắc động cơ vào mạng điện ba pha, từ trường quay do stato gây ra làm cho rôto quay trên trục. Chuyển động quay của rôto được trục máy truyền ra ngoài và được sử dụng để vận hành các máy công cụ hoặc các cơ cấu chuyển động khác.

Động cơ điện xoay chiều 1 pha: Dựa theo nguyên tắc của động cơ không đồng bộ ba pha, người ta chế tạo được những động cơ không đồng bộ một pha. Stato của loại động cơ này gồm hai cuộn dây đặt lệch nhau một góc, một dây nối thẳng với mạng điện, dây kia nối với mạng điện qua một tụ điện. Cách mắc như vậy làm cho hai dòng điện trong hai cuộn dây lệch pha nhau và tạo ra từ trường quay. Động cơ không đồng bộ một pha chỉ đạt được công suất nhỏ, nó chủ yếu được dùng trong các dụng cụ gia đình như quạt điện, máy hút bụi, máy bơm nước…

Tốc độ động cơ phụ thuộc vào số cặp cực của motor

• 2P: 2800 có thể dùng cho các máy cần 2800 – 3000 vòng/ phút
• 4P: 1400 có thể dùng cho các máy cần 1400 -1500 vòng/ phút
• 6P: 960 có thể dùng cho các máy cần 900 – 1000 vòng/ phút
• 8P: 700 có thể dùng cho các máy cần 700-720 vòng/ phút
• Cực motor: 2,4,6…16: Cực càng cao thì tốc độ máy càng thấp hơn, khi chế tạo phải dùng nhiều tôn hơn.

  Động cơ điện dùng cho ứng dụng gì?

  - Quạt công nghiệp, máy khuấy trộn nguyên liệu, khấy trộn hóa chất, băng tải, băng chuyền, hệ thống tự động hóa, ngành bơm, cẩu trục, máy nghiền, máy ép, máy cuốn các loại, máy chế biến gỗ, máy sản xuất phục vụ nông nghiệp…..